Spotkanie z Karoliną Kuszyk, autorką książki „Poniemieckie” zakończyło jesienny cykl „Herbatka z historią”. Historią, na którą spróbowaliśmy spojrzeć nie od strony wielkiej polityki, lecz z tej bardziej prywatnej i osobistej. Od strony herbaty i filiżanki, której przeszłość może nie być tak jednoznaczna a wartość sentymentalna łączy często dwie rodziny – niemiecką i polską.
Temat poniemieckich domów, rzeczy i przestrzeni poruszano w literaturze na wiele sposobów. Znajdziemy go i we wcześniejszych powieściach Henryka Worcella, Eugeniusza Paukszty i tych nieco nam bliższych Olgi Tokarczuk, Pawła Hulle, czy Joanny Bator. To także temat badań naukowych. Książka Karoliny Kuszyk próbuje połączyć w reportażowych opowieściach osadników i przesiedleńców biografie poniemieckich domów i rzeczy w nich zastanych z odczuciami, jakie budziły i budzą.
Spotkanie było doskonałą okazją, aby poruszyć wiele aspektów związanych z trudnymi często relacjami łączącymi poniemieckie ślady obecności i polskiego ducha. Często losy polskich i niemieckich mieszkańców są do siebie bardzo podobne. Wojna pozbawiła ich dobytku życia, wyrywała z własnej ziemi rzucając w nieznane, gdzie wśród obcych nie tylko trzeba zacząć żyć od nowa, ale też na nowo stworzyć historię swojego miejsca. Bez oswojenia jego przeszłości trudno dopisać ciąg dalszy.
D.W.